EMDR Terapisi Nedir?

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)

Zihnimiz bir dosya odası gibidir. Yaşadığımız her olay, hissettiğimiz her duygu, zihnimizin o odasında bir dosyanın içine yerleşir. Ancak bazı dosyalar öylesine yoğun duygular, düşünceler, bedensel duyumlar barındırır ki, düzenli şekilde yerlerine kaldırılamazlar. Travmatik deneyimler tam olarak budur — geçmişte yaşanmış ama bugünde etkisini sürdüren, dosyalanamamış yaşantılardır.

EMDR terapisi, bu karışık dosya odasını düzenlememize yardımcı olan bir yaklaşımdır.

🌿 EMDR’ın Hikayesi

1980’lerin sonunda, psikolog Francine Shapiro, doktora tezine hazırlanırken bir orman yürüyüşü sırasında fark ettiği bir durumu merak eder. Kaygı verici düşünceler zihnindeyken gözlerini sağa sola hareket ettirdiğinde, bu düşüncelerin etkisinin azaldığını fark eder. Bu küçük ama anlamlı gözlem, onu “neden?” sorusuna götürür.

Araştırmaya başlar, deneyler yapar, beyin görüntülemeleriyle göz hareketlerinin gerçekten de beyinde bir düzenleme ve rahatlama yarattığını gösterir.

Ve böylece, Eye Movement Desensitization and Reprocessing (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) yani EMDR Terapisi doğar.

💭 EMDR Beyinde Nasıl Çalışır?

EMDR terapisi, beynin doğal iyileşme mekanizmasını yeniden aktive eder.

Travmatik bir olay yaşandığında beynin bilgi işleme sistemi “donar”. O anın görüntüsü, duygusu ve bedensel tepkisi birbirine karışır, doğru şekilde kodlanamaz.

Beyin olayı geçmişte yaşanmış bir şey olarak değil, hâlâ “şimdi” oluyormuş gibi algılar.

Bu yüzden kişi benzer bir durumu yaşadığında — aslında geçmişte kalmış olan o duygusal dosya yeniden açılır.

EMDR sırasında yapılan çift yönlü uyarımlar (göz hareketleri, ses, dokunsal uyarılar), beynin iki yarım küresi arasındaki iletişimi yeniden güçlendirir.

Bu da beynin “tıkanan” bilgi yollarını açar.

🌼 EMDR’ın Uygulama Alanları

EMDR başlangıçta yalnızca travmaya yönelik geliştirilmiş olsa da, yıllar içinde pek çok alanda etkili olduğu görüldü ve bugün artık bir terapi ekolü olarak;

EMDR;

• Anksiyete ve panik bozukluklarında

• Depresyon

• Travma sonrası stres bozukluğu

• Fobiler (özgül; "uçak, hayvan, yükseklik vb." ve sosyal)

• Yeme bozuklukları (bulimia, anoreksiya, tıkınırcasına yeme, pika)

• Trikotillomani

• Fibromiyalji ve migren

• Bağımlılıklar (örneğin sigarayı bırakma süreçleri)

• Kronik ağrılar

• Phantom ağrı gibi pek çok alanda kullanılabilmektedir.

Çünkü EMDR yalnızca bir semptomu değil, o semptomun beynimizdeki kökenini hedefler.

Diğer Terapilerden Farkı

Klasik konuşma terapilerinde kişi yaşadığı olayı anlamlandırmaya çalışır; EMDR ise olayı “yeniden işler.”

Seanslarda müdahale yalnızca bugünü değil, üç zaman dilimini kapsar:

• Geçmişteki travmatik anı ağlarını,

• Bugündeki tetikleyicileri,

• Gelecekteki olası stresli durumlara karşı duyarlılığı.

Bu yüzden EMDR, yalnızca bir rahatlama değil, kalıcı bir dönüşüm sağlar.

Klinik Psikolog

Elif Naz Arslan